Η εξωστρέφεια σώζει τους μαθητές που δίνουν πανελλαδικές

Δημοσίευση στην Ημέρα τση Ζάκυθος: 28/5/2014

Με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας ρίχνονται από σήμερα στη «μάχη» των πανελλαδικών χιλιάδες μαθητές σε όλη τη χώρα. Οι τελευταίες επαναλήψεις και η επίλυση θεμάτων που έπεσαν τις περασμένες μέρες δεν είναι τα μόνα όπλα στη φαρέτρα των μαθητών. Η ευχή για καλή επιτυχία σε όλους όσους μοχθούν για τη μόρφωση και την επαγγελματική τους αποκατάσταση είναι δεδομένη και απαραίτητη. Περισσότερο αναγκαία και επιβαλλόμενη η εξωστρέφεια που σώζει κάθε μαθητή από τον προβληματισμό του εάν και κατά πόσο το αποτέλεσμα και η απόδοσή του θα είναι η αναμενόμενη.
Οι μαθητές καλό είναι να προγραμματίσουν τον χρόνο τους και να οργανώσουν την ύλη τους.
Είναι λογικό, να αντιμετωπίζουν τη νέα κατάσταση με άγχος, που σε μικρό βαθμό μπορεί να είναι ευεργετικό και να ενεργοποιεί τον υποψήφιο ώστε να διαβάζει με μεγαλύτερη συνέπεια. Σε αυξημένο όμως βαθμό μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες τόσο για την ψυχική του υγεία όσο και για την απόδοσή του στις εξετάσεις.
Γονείς και εκπαιδευτικοί έχουν πλέον την υποχρέωση να απομονώσουν το άγχος των παιδιών τους. Να τα προστατέψουν από μια απειλή που διαταράσσει την ψυχολογική τους ισορροπία, και ενδεχομένως να αποτρέψει την επιτυχία τους.
Οφείλουν να μην μεταφέρουν το προσωπικό τους άγχος στο παιδί τους. Να μην το πιέζουν και να μπορούν να παραμένουν ψύχραιμοι και ήρεμοι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Μεγαλύτερο βαθμό άγχους εμφανίζουν παιδιά που λειτουργούν σε συνθήκες πίεσης και με έλλειψη υποστηρικτικού περιβάλλοντος είτε από την οικογένεια, είτε από το σχολείο, που τους έχουν μεταδώσει το μήνυμα: “περιμένουμε να μην αποτύχεις” ή αντίθετα “πρέπει να επιτύχεις οπωσδήποτε».

Το σύστημα
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι το ίδιο το σύστημα των εξετάσεων. Οι ειδικοί το χαρακτηρίζουν αναχρονιστικό και αντιπαιδαγωγικό. Του αποδίδουν ότι δεν συμβαδίζει και δεν συνδυάζει τις γνώσεις και τις δεξιότητες των μαθητών. Αντίθετα, καταστρέφει εντελώς το κριτικό πνεύμα που πρέπει να έχει ένας δεκαοκτάχρονος μαθητής, αν θέλει να εξελιχθεί κάποτε σε ολοκληρωμένο και ενεργό πολίτη.

Πώς να διαχειριστείτε το άγχος των εξετάσεωνΓράφει η Μαίρη Καρακασίδη
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
mairikarakasidi.gr

Το άγχος των πανελλαδικών εξετάσεων εμφανίζεται ως απειλή που διαταράσσει την ψυχολογική ισορροπία του μαθητή. Αυτή την περίοδο μαθητές και γονείς ζουν σε ρυθμούς έντονου στρες. Οι εξετάσεις αποτελούν για τον μαθητή μια ευκαιρία να αποδείξει στους γύρω του ή στον εαυτό του τις ικανότητες και την αξία του. Αλλά και το εισιτήριο για μια νέα αρχή στη ζωή της γνώσης και της επαγγελματικής σταδιοδρομίας. Είναι φυσιολογικό σε αυτή τη φάση να υπάρχει άγχος. Το άγχος γεννά τον φόβο για ενδεχόμενη αποτυχία και σε αυτό το σημείο τα πράγματα δυσκολεύουν για την ψυχολογική κατάσταση του μαθητή. Ορισμένες φορές ο μαθητής χάνει την ψυχραιμία του, νιώθει ένταση, νευρικότητα και παρουσιάζει ψυχοσωματικά συμπτώματα. Τέτοια είναι η ταχυκαρδία, η εφίδρωση , η αϋπνία, η διαταραχή στην πρόσληψη τροφής (βουλιμία-ανορεξία), πονοκεφάλους κ.α.
Καθοριστικό ρόλο στην διαχείριση του άγχους παίζει ο χαρακτήρας και το περιβάλλον του μαθητή. Για να ανταπεξέλθει ο έφηβος σε κατάσταση έντονου άγχους, όπως αυτή των πανελληνίων εξετάσεων, χρειάζεται να διαθέτει αυτοπεποίθηση, εμπιστοσύνη στον εαυτό του, να έχει προετοιμαστεί κατάλληλα το προηγούμενο διάστημα και φυσικά να ζει σε ένα θετικό οικογενειακό περιβάλλον. Οι γονείς από την πλευρά τους, οφείλουν να μην προβάλλουν το προσωπικό τους άγχος στο παιδί τους. Να μην το πιέζουν με την συμπεριφορά τους και να μπορούν να παραμένουν ψύχραιμοι και ήρεμοι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Ο έφηβος βρίσκεται σε μια κρίσιμη αναπτυξιακή ηλικία, με εντάσεις και συγκρούσεις, η οικογένεια καλό είναι να αποφεύγει να προκαλεί τις εκρήξεις του. Ο μαθητής σε αυτή την φάση χρειάζεται αγάπη, αποδοχή, κατανόηση και φροντίδα. Χρειάζεται την φυσική και την ψυχολογική παρουσία των γονιών του.
Συχνά, παρατηρώ γονείς να είναι στα πρόθυρα νευρικής κρίσης σχετικά με την επίδοση των παιδιών τους. Η επίδοση δεν είναι ένας αγώνας πρωτιάς και ανταγωνισμού με τους άλλους. Η γνώση αποτελεί τον δρόμο για την καλλιέργεια της ψυχής και του πνεύματος. Είναι μια όμορφη διαδικασία και όχι ένα εγωιστικό παιχνίδι επικράτησης. Και αυτό το επισημαίνω διότι πολλές φορές γονείς και εκπαιδευτικοί δημιουργούν μια λανθασμένη εικόνα για την εκπαιδευτική διαδικασία και τους στόχους της. Αρκετές φορές βρέθηκα σε σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και συζήτησα με μαθητές σε ομάδες, για την διαχείριση του άγχους των εξετάσεων. Αυτό που διαπίστωσα και αποτελούσε κοινή ομολογία των περισσότερων εφήβων ήταν η έλλειψη ψυχολογικής στήριξης από τους γονείς αλλά και η εμμονή των εκπαιδευτικών να προλάβουν την διδακτέα ύλη. Αυτό όμως που χρειάζεται να σκεφτούμε είναι ότι έχουμε χάσει το μέτρο και την ανθρώπινη επαφή. Αυτό έχουν ανάγκη οι μαθητές. Από την δημιουργία σχέσης θα αντλήσουν τη δύναμη και το ψυχικό κουράγιο που χρειάζονται, τα παιδιά δεν είναι μηχανές που τους βάζουμε να αποδώσουν κατά το δικό μας θέλω, έχουν δικά τους θέλω και αντοχές, αυτό συχνά το παραβλέπουμε στην σύγχρονη πραγματικότητα. Έχουν ανάγκη κάποιος να τους ακούσει, χωρίς διαρκώς να πρέπει να ακολουθούν ένα απόλυτα πιεστικό και πέρα των φυσιολογικών ορίων πρόγραμμα.
Ένα άλλο τεράστιο θέμα αυτή την περίοδο, αποτελεί ο επαγγελματικός προσανατολισμός. Η επιλογή της σχολής που θα εισέλθει ο μαθητής. Η επιλογή του επαγγέλματος δεν μπορεί να είναι ένα τυχαίο γεγονός ούτε να επηρεάζεται από την γνώμη των άλλων.
Το άτομο ελεύθερο χρειάζεται να πάρει αυτήν την απόφαση. Ο καθένας έχει κάποιες κλίσεις και κάποιες ικανότητες που τον αντιπροσωπεύουν σαν χαρακτήρα και προσωπικότητα. Αυτό πρέπει να γίνει σεβαστό από εκπαιδευτικούς και γονείς.
Είναι σημαντικό ο έφηβος να μπορεί να ιεραρχήσει και να ανακαλύψει τις ανάγκες του ανεξάρτητα από εξωγενείς επιρροές. Με την πίεση της εποχής, και της οικονομικο-κοινωνικής κατάστασης αυτό είναι δυσκολότερο. Διότι αναπόφευκτα το άτομο επηρεάζεται και αγχώνεται για την επαγγελματική του αποκατάσταση. Όμως το φυσιολογικό για την ψυχική ισορροπία του ατόμου είναι να σπουδάζει και να εξασκεί το επάγγελμα που του αρέσει. Για να πετύχεις και να γίνεις καλός σε κάτι χρειάζεται πρώτα να το αγαπάς και να είναι της αρεσκείας σου. Διότι σε αντίθετη περίπτωση ακόμα και αν ύστερα από προσπάθεια και κόπο τα καταφέρνει κανείς, ψυχικά δεν θα νιώθει την ολοκλήρωση και την πληρότητα που νιώθει όταν κάνει αυτό που αγαπά πραγματικά.
Έχει παρατηρηθεί ερευνητικά, ότι άνθρωποι που δεν σπούδασαν και δεν εργάζονται σε τομείς της αρεσκείας τους παρουσιάζουν ψυχολογικές ασθένειες και διακατέχονται από το συναίσθημα του ανεκπλήρωτου. Νιώθουν συναισθηματική ματαίωση και δεν αντλούν χαρά από την καθημερινότητά τους. Αυτό λοιπόν τους κάνει δυσαρεστημένους απέναντι στη συνολική στάση ζωής τους.
Οι εξετάσεις θα περάσουν, το άγχος είναι και αυτό παροδικό, ο μαθητής βιώνει μια δύσκολη φάση, το σχολείο και η οικογένεια χρειάζεται να βοηθήσουν με την στάση τους να περάσει αυτή η περίοδος όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα. Κάθε δυσκολία μας ωριμάζει και μας διδάσκει, όλα μπορούν να γίνουν διαχειρίσιμα αρκεί να διαθέτουμε αυτογνωσία και θεμιτούς στόχους. Εξάλλου μια νέα σελίδα ανοίγει στην ενήλικη ζωή και ένα όμορφο ταξίδι μόλις ξεκινά.

Γ. ΚΟΠΑΝΑΣ: «Σε πλήρη ετοιμότητα»
Όλα είναι έτοιμα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση για την πρεμιέρα των πανελλαδικών εξετάσεων. Οι καθηγητές στη θέση τους και το σύστημα μετάδοσης των θεμάτων έχει δοκιμαστεί επιτυχώς αρκετές φορές τις προηγούμενες ημέρες. Εκείνο που απομένει είναι να χτυπήσει το κουδούνι για την εισαγωγή των μαθητών στα εξεταστικά κέντρα. Ο Προϊστάμενος της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Γιάννης Κοπανάς, αφού ευχήθηκε καλή επιτυχία στους υποψηφίους, τους συνέστησε «να είναι ήρεμοι ώστε να αποδώσουν εκείνο που πρέπει. Δεν είναι οι πρώτες εξετάσεις που θα δώσουν στη ζωή τους, για αυτό και δεν θα πρέπει να έχουν καμία ανησυχία και άγχος. Να προσέλθουν με αίσθημα εξωστρέφειας, όπου σε συνδυασμό με την προετοιμασία τους όλο το προηγούμενο διάστημα θα κατακτήσουν την επιτυχία».